Αποτελεί θεοπρεπές και ιστορικό γεγονός η απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας Κύπρου (Δευτέρα, 12 Φεβρουαρίου 2007) να επανασυστήσει την αρχαία Μητρόπολη Ταμασού, με την ονομασία Ιερά Μητρόπολη Ταμασού και Ορεινής, όπως και τις Μητροπόλεις Κωνσταντίας και Τριμυθούντος, καθώς, επίσης, και τη δημιουργία της Μητροπόλεως Κύκκου και Τηλλυρίας. Αναμφίβολα και η ανασύσταση των Επισκοπών Καρπασίας, Αμαθούντος, Λήδρας και Χύτρων σηματοδοτεί την επαναφορά του πλήρους αρχαίου Συνοδικού συστήματος της Εκκλησίας μας. Η Αυτοκεφαλία της Εκκλησίας Κύπρου υπήρξε σύγχρονη της ίδρυσής της από τους Αποστόλους Βαρνάβα και Παύλο.

Το Αυτοκέφαλο αποτέλεσε το πυλωτικό κεφάλαιο της δυναμικής πορείας και προσφοράς της Εκκλησίας Κύπρου, στο δισχιλιετές διάστημα της ιστορικής της πορείας. Έτσι, τώρα, με την επανασύσταση των νέων Μητροπόλεων και των Επισκοπών, η Εκκλησία Κύπρου επανευρίσκει το αρχαίο σύστημα οργάνωσης, διοίκησης, ποιμαντικής και πνευματικής λειτουργίας της και εισέρχεται σε μια νέα φάση του ιστορικού της ρόλου, τόσο για τον τόπο μας, όσο και για τις διορθόδοξες, διεκκλησιαστικές και οικουμενικές της σχέσεις.

Oι Απόστολοι Βαρνάβας και Παύλος                  O Αγιος Ηρακλείδιος
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ η Μητρόπολις Ταμασού και Ορεινής, με την επαναδραστηριοποίησή της, έρχεται να δώσει μια νέα συνέχεια στον τεράστιο ρόλο, που διαδραμάτισε στο μακρό διάστημα των χιλίων διακοσίων και είκοσι χρόνων λειτουργίας της. Οι ιστορικές της απαρχές σηματοδοτούνται με το έργο και τη θεοφιλή δράση και κατάληξη του πρώτου και μεγάλου Επισκόπου της, του και πρώτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου, Αγίου Ηρακλειδίου. ΑΛΛΑ και η ανάδειξη περισσοτέρων από τριάντα επωνύμων αγίων, αποδεικνύει το σημαντικό της ρόλο στα πνευματικά και αγιολογικά θέματα της περιοχής Ταμασού, της Εκκλησίας Κύπρου και σύνολης της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας.

ΤΟ ότι, ως τελευταίος Επίσκοπος Ταμασού, υπήρξε ο Μεγάλος ‘Aγιος της περιοχής Όσιος Νείλος, ο και ιδρυτής της Κοινοβιακής Μάνδρας της Παναγίας του Μαχαιρά, αυτό συνιστά θεία συγκυρία. Και τούτο, διότι η αγία του προσωπικότητα έπαιξε καθοριστικό ρόλο ενάντια στα καταλυτικά δρώμενα από μέρους των Λατίνων κατακτητών σε βάρος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κύπρου. Η αναφορά του ιδίου στην Τυπική Διάταξή του, ότι είναι Πρωτόθρονος, ο πρώτος, δηλαδή, τη τάξει Μητροπολίτης, μετά τον Αρχιεπίσκοπο, συνυπονοεί το κύρος, το οποίο διέθεται και περιβαλλόταν η Επισκοπή, η κειμένη στη μείζονα περιοχή της Ταμασού. Αλλά, και το ότι ο λαός μας απέφυγε τον εκλατινισμό, και τούτο, κατά ένα μεγάλο μέρος, οφείλεται στην παρουσία του Οσίου Νείλου. Δεν αποκλείεται ο Όσιος, στις δυσχείμερες εκείνες μέρες, να διετέλεσε και ο “τελευταίος” Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, αφού οι Λατίνοι με διατάγματά τους “καταργούσαν” τη θέση του Αρχιεπισκόπου και “υποχρέωναν” τους εναπομείναντες τέσσερις Κυπρίους Επισκόπους “να υπαχθούν” στη Λατινική Ιεραρχία.